Przy nowoczesnej obróbce metalu dość często słyszymy o centrach obróbczych CNC, automatyzacji i robotyzacji procesów. Jednak obok zaawansowanych technologii nadal bardzo ważne miejsce zajmuje tokarka konwencjonalna, jako klasyczne urządzenie, które od dziesięcioleci stanowi fundament produkcji warsztatowej i przemysłowej. Właśnie dzięki takim maszynom możliwe jest wykonywanie zadań wymagających precyzji, elastyczności oraz umiejętności manualnych operatora.
Choć technologia CNC rozwija się dynamicznie, w wielu zakładach przemysłowych czy warsztatach utrzymania ruchu wciąż istnieje zapotrzebowanie na solidne, tradycyjne rozwiązania.
Czym wyróżnia się tokarka konwencjonalna?
Tokarka to maszyna skrawająca, której zadaniem jest obróbka przedmiotów w ruchu obrotowym. Najczęściej wykorzystywana jest do toczenia elementów walcowych, stożkowych, gwintów czy powierzchni kulistych. W wersji konwencjonalnej sterowanie odbywa się ręcznie. Operator, wykorzystując koła posuwowe i dźwignie, ustawia parametry skrawania oraz kontroluje przebieg procesu. Za pomocą tego tokarka konwencjonalna daje pełną swobodę w wykonywaniu różnorodnych operacji, pozwala na szybką reakcję w razie umożliwia indywidualne podejście do obróbki każdego detalu.
W praktyce oznacza to, że maszyna ta jest bardzo elastyczna i wszechstronna. W zakładach produkcyjnych wykorzystuje się ją również do wytwarzania pojedynczych elementów prototypowych, oraz do niewielkich serii produkcyjnych. Także, znajduje zastosowanie także w pracach remontowych, gdzie wymagana jest szybka naprawa uszkodzonego wału, tulei czy osi.
Budowa i główne elementy tokarki
Każda tokarka konwencjonalna składa się z kilku ważnych podzespołów. Podstawą jest łoże, na którym zamocowane są pozostałe elementy maszyny. Na jednym końcu znajduje się wrzeciennik z uchwytem, w którym mocuje się obrabiany detal. Po przeciwnej stronie mamy konik, służący do podparcia długich elementów lub do zamocowania narzędzi wiertarskich.
Nad suportem umieszczona jest skrzynka posuwów, pozwalająca na zmianę kierunku i prędkości przesuwu narzędzia. Sam suport umożliwia prowadzenie noża tokarskiego wzdłuż osi obrabianego przedmiotu (ruch wzdłużny) lub prostopadle do niej (ruch poprzeczny). Zależy to od wersji maszyny możemy spotkać dodatkowe wyposażenie, takie jak liniały pomiarowe, cyfrowe odczyty DRO czy układy chłodzenia.
Zakres możliwości obróbczych
Jedną z najważniejszych zalet tokarek konwencjonalnych jest wiele operacji, jakie można na nich wykonywać. Do podstawowych należy toczenie zewnętrzne, które polega na obróbce powierzchni walcowych poprzez zdejmowanie warstwy materiału. Równie ciekawe jest toczenie wewnętrzne, czyli rozwiercanie i powiększanie otworów. Maszyna ta pozwala także na toczenie stożków, kul i gwintów. Przy pomocy ustawieniu konika czy wykorzystaniu przekładni w skrzynce posuwów operator może uzyskać bardzo dokładne gwinty metryczne, calowe lub specjalne. Także tokarka konwencjonalna znajduje zastosowanie w procesach przecinania materiału, rowkowania, a nawet w prostych operacjach frezarskich, jeśli wyposażona jest w dodatkowe uchwyty i narzędzia.
Co ma znaczenie przy wybieraniu maszyny?
Kupując tokarkę konwencjonalną, należy spojrzeć na parę ważnych parametrów. Pierwszym z nich jest średnica toczenia nad łożem, która określa maksymalną wielkość detalu, jaki można zamocować i obrabiać. Innym ważnym aspektem jest odległość między kłami, decydująca o długości elementów możliwych do obróbki. W praktyce mniejsze maszyny sprawdzają się do toczenia krótkich detali, jednak większe do obróbki długich wałów czy osi.
Ważnym parametrem jest także zakres prędkości obrotowych wrzeciona. Tokarki konwencjonalne dają zazwyczaj szeroką gamę przełożeń, co pozwala dopasować prędkość skrawania do rodzaju materiału i użytego narzędzia. Nie można pominąć także kwestii sztywności konstrukcji, solidne, żeliwne łoże gwarantuje stabilność pracy, minimalizuje drgania i przekłada się na wyższą jakość powierzchni obrabianej.
Można też spojrzeć na dodatkowe wyposażenie. Cyfrowe odczyty położenia (DRO) mocno ułatwiają pracę, zwiększając dokładność i przyspieszając ustawianie maszyny. Układ chłodzenia zapewnia lepsze warunki skrawania, wydłuża żywotność narzędzi i poprawia jakość powierzchni. Dla zakładów o szerokim profilu produkcji ważna może być także możliwość łatwej wymiany uchwytów i narzędzi, co skraca czas przezbrojenia.
Tokarka konwencjonalna a tokarka CNC
Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy w dobie automatyzacji inwestycja w tokarkę sterowaną ręcznie ma jeszcze sens. tak. O ile tokarki CNC są niezastąpione przy produkcji wielkoseryjnej i skomplikowanej, o tyle konwencjonalne maszyny nadal są podstawą.
Po pierwsze, są bardziej ekonomiczne przy produkcji jednostkowej i krótkoseryjnej. Nie wymagają czasochłonnego programowania, a operator może rozpocząć obróbkę niemal natychmiast. Druga sprawa, są niezawodne w pracach remontowych i serwisowych, gdzie liczy się szybkość działania i możliwość elastycznego dostosowania parametrów. Po trzecie, są nieocenione w procesie szkolenia nowych pracowników, pozwalają zrozumieć podstawy obróbki skrawaniem i zdobyć doświadczenie manualne.
W wielu zakładach obie technologie współistnieją obok siebie. Tokarka CNC realizuje złożone operacje seryjne, jednak konwencjonalna obsługuje prace uzupełniające, prototypowe czy remontowe. Za pomocą tego przedsiębiorstwo może elastycznie reagować na zmieniające się potrzeby klientów.
Zastosowania w różnych branżach
Tokarki konwencjonalne wykorzystywane są w szerokim zakresie gałęzi przemysłu. W przemyśle maszynowym służą do wytwarzania i naprawy wałów, tulei, kół pasowych czy łożysk. W branży motoryzacyjnej używane są do regeneracji części silnikowych, elementów zawieszenia czy układów napędowych. W sektorze energetycznym i budowlanym umożliwiają obróbkę dużych, ciężkich elementów konstrukcyjnych.
Warsztaty ślusarskie, szkoły zawodowe czy uczelnie techniczne także nie rezygnują z tego rodzaju sprzętu. Tokarka konwencjonalna to w sam raz narzędzie do nauki podstawowych zasad obróbki skrawaniem i przygotowania przyszłych operatorów do pracy z bardziej zaawansowanymi maszynami.
Ekonomia i opłacalność inwestycji
Jednym z najważniejszych argumentów przemawiających za zakupem tokarki konwencjonalnej jest jej atrakcyjny stosunek ceny do możliwości. Maszyny te są tańsze w zakupie niż tokarki CNC, a jednocześnie pozwalają realizować szeroki zakres prac. Ich eksploatacja także wiąże się z niższymi kosztami, nie ma konieczności serwisowania skomplikowanych układów sterowania, a większość napraw można wykonać we własnym zakresie.
Bezpieczeństwo i użyteczność pracy
Choć tokarka konwencjonalna to urządzenie klasyczne, nowoczesne modele uwzględniają wysoki poziom bezpieczeństwa i komfortu pracy. Wyposażone są w osłony chroniące operatora przed wiórami, systemy awaryjnego zatrzymywania, a także rozwiązania zmniejszające poziom hałasu i drgań. Ergonomiczne koła posuwowe, czytelne podziałki i dobrze rozmieszczone elementy sterujące ułatwiają obsługę i redukują zmęczenie operatora. Tokarki konwencjonalne, mimo rozwoju technologii CNC, nadal spełniają ogromną rolę w nowoczesnym przemyśle. Łączą prostotę obsługi z szerokim zakresem możliwości obróbczych, ich wszechstronność sprawia, że są niezastąpione w wielu zastosowaniach. To maszyny ekonomiczne, trwałe i bardzo przydatne, w sam raz również do produkcji jednostkowej, oraz do prac remontowych czy prototypowych.
Jeśli Twoja firma szuka sprawdzonego rozwiązania do obróbki metalu, inwestycja w tokarkę konwencjonalną to krok w stronę niezawodności, jakości i stabilności produkcji. Skontaktuj się z Nixxon Steel i poznaj pełną ofertę maszyn, które pomogą Ci rozwijać biznes i zwiększać konkurencyjność na rynku.
